فهرست مطالب :
چکیده 1
مقدمه 3
فصل اول : تعاریف و مفاهیم
مبحث اول : مفاهیم ضمان 5
گفتار اول : معنای ضمان 5
گفتار دوم : انواع ضمان 5
بند اول : ضمان عقدی 5
بند دوم : ضمان قهری 6
بند سوم : ضمان معاوضی 7
مبحث دوم : مفاهیم عقد بیع 8
گفتار اول : بیع, اصطلاح فقهی و حقوقی 8
گفتار دوم : تعریف بیع 11
گفتار سوم : اوصاف عقد بیع . 12
بند اول : تملیکی بودن بیع 12
بند دوم : معاوضی بودن بیع 14
بند سوم : عین بودن مبیع 14
بند چهارم : لزوم عقد بیع 15
گفتار چهارم : انعقاد بیع 16
بند اول : اراده 16
بند دوم : اهلیت تصرف 18
بند سوم : موضوع عقد بیع 19
گفتار پنجم : آثار بیع . 25
فصل دوم : ضمان معاوضی در عقد بیع
مبحث اول : تعریف و ماهیت ضمان معاوضی 29
گفتار اول :تعریف ضمان معاوضی 29
گفتار دوم :ماهیت ضمان معاوضی و تفاوت آن با ضمان تلف 30
مبحث دوم : ضمان معاوضی در بیع 32
گفتار اول : جهات خلاف قاعده در ماده 387 به طور نظری 32
بند اول : دلیل مالکیت 33
بند دوم : انفساخ عقد 33
گفتار سوم : تلف نماء حاصل از مبیع: 35
مبحث سوم: برخی موارد مرتبط با عقد بیع 36
گفتار اول : تلف بیع در مأخوذ بالسوم 36
فصل سوم : انتقال ضمان در عقد بیع بین المللی
مبحث اول: شرایط تسلیم و انواع آن 40
گفتار اول : شرایط تسلیم بر حسب نوع حمل 40
گفتار دوم : انواع تسلیم 41
بند اول: تسلیم غیر مستقیم کالا 42
تحویل مدارک و تأثیر آن در انتقال ضمان 43
بند دوم : تسلیم مستقیم کالا 44
بند سوم: تسلیم در بیع کالای در حال حمل 47
گفتار سوم : تسلیم در بیع با سوء نیت 48
گفتار چهارم : قلمرو اجرای قسمت آخر ماده 68 موافقت نامه 50
مبحث دوم: شرایط انتقال ضمان 52
گفتار اول : طرح مسأله 52
گفتار دوم : انتقال ضمان با عقد 52
گفتار سوم : انتقال ضمان با تسلیم 52
گفتار چهارم : انتقال مالکیت و انتقال ضمان در بیع بین المللی 53
گفتار پنجم : اثر تخلف فروشنده از تعهدات قرار دادی 54
گفتار ششم : اعلام بطلان قرار داد توسط خریدار 55
گفتار هفتم : کاهش ثمن 58
نتیجه گیری 60
فهرست منابع 63
چکیده
به موجب مقررات موافقت نامه سال 1980 وین، در بیع بین المللی ا، در تسلیم مستقیم، زمان انتقال ضمان، زمان قبض و یا زمانی است که کالا در اختیار خریدار قرار می گیرد، ولی در تسلیم غیر مستقیم کالا، زمان انتقال ضمان زمان تسلیم آن به متصدی حمل و نقل است. در تسلیم مستقیم کالا حسب آنکه تسلیم در محل کار فروشنده انجام شود، یا در مقصد، فروشنده عمده دار کمترین یا بیشترین مسئولیت خواهد بود. با وجود این، زمان انتقال ضمان در بیع کالای در حال حمل، زمان انعقاد عقد است، مگر آنکه مبیع در زمان انعقاد عقد تلف شده و یا نقصی داشته که فروشنده از آن مطلع بوده، و یا باید از آن اطلاع می داشت. عدم انتقال ضمان در این مورد به لحاظ بطلان عقد است: در تلف کالا به علت فقدان مبیع، و در نقص کالا به علت تدلیس در وصفی که علت عمده عقد است. در تخلف فروشنده از تعهدات قرار دادی نیز، اگر تخلف او نقض اساسی قرار داد به شمار آید، خریدار می تواند یا در خواست کند کالا تعویض شود، یا ثمن را کاهش دهد، و یا فسخ قرار داد را اعلام کند. در غیر این صورت، خریدار تنها می تواند یا خسارت مطالبه یا درخواست رفع نقص کند. البته حدوث عیب بعد از قبض مبیع، حق فسخ خریدار را زایل و تنها به او حق می دهد که ارش مطالبه کند، مگر آنکه عیب حادث در مبیع، نتیجه عیب قدیم باشد. با این همه باید به خاطر داشت که در هر مورد اراد ه مشترک طرفین عقد نسبت به مقررات موافقت نامه اولویت دارد. این در حالی است که در موافقت نامه سال 1980 وین، تسلیم کالا که موجب انتقال ضمان است، از مطابقت کالا تفکیک شده و شرایط خاص خود را دارد. پس به موجب این موافقت نامه اگر کالای تحویلی با او صاف قرار دادی مبیع تطبیق نکند، عدم مطابقت مانع از تحقق تسلیم نخواهد بود. در این مطالعه، فصل اول به کلیات تحقیق ، فصل دوم به ضمان معاوضی در عقد بیع و فصل سوم ضمان در بیع بین المللی که در فصل سوم نخست شرایط تسلیم بر حسب نوع حمل و انواع تسلیم، که عبارت است از تسلیم غیر مستقیم کالا، تسلیم مستقیم کالا و تسلیم در بیع در حال حمل، مورد بررسی قرار می گیرد، و پس از آن درباره شرایط انتقال ضمان و اثر تخلف فروشنده از تعهداتی که به موجب قرار داد در بیع بین المللی کالا بر عهده او است به بحث می پردازیم.
واژه های کلیدی : ضمان ، ضمان معاوضی ، انتقال ضمان ، عقد بیع ، بیع بین الملل
مقدمه
در این که ضمان از ضم گرفته شده و یا ازضمن لغوى ها اختلاف کرده اند.برخى آن را از ضم دانسته اند. بنابر این معناى لغوى ضمان، ضم چیزى به چیز دیگر است. بعضى دیگر آن را ازضمن گرفته اند از جمله صاحب قاموس مى نویسد:ما جعلته فى وعاء فقد ضمنته ایاه و قال: ضمن الشى ء کعلم ضمانا و ضمنا فهو ضمین((123)).در تاج العروس آمده است: ویقال: ضمن الشى ء بمعنى تضمنه و منه قولهم: مضمون الکتاب((124)).همچنین درلسان العرب و بسیارى از دیگر ارباب لغت ضمان را از ماده ضمن گرفته اند. بنابراین نون از حروف اصلى به شمار مى آید. و اختلاف اهل لغت، در فقه راه پیدا کرده. از این رو بیشتر فقهاى اهل سنت ضمان را به معناى ضم ذمه اى به ذمه دیگر دانسته اند. بنابراین ضمان از نظر آنها با ضامن شدن شخصى از کسى دیگر، ذمه مضمون له(ضامن شده) به ذمه ضامن منتقل نمى شود بلکه این دو نسبت به موردضمان اشتراک خواهند داشت. اما فقهاى شیعه و برخى از فقهاى اهل سنت مانند ابو لیلى و ابوثور و داود ((125)) براین باورند که ضمان از ضمن است و در نتیجه با ضامن شدن، ذمه مضمون له به ذمه ضامن منتقل مى شود. این بحث آثار فقهى فراوانى دارد که از حوصله این نوشته خارج است. اگر ضمان در جمله ((یضمن بفاسده)) به معناى معروف باشد یعنى برعهده قرار گرفتن تدارک چیزى که در دست انسان تلف شده است با معناى ضمان در جمله صدر یعنى مایضمن بصحیحه تفاوت دارد چون در بیع صحیح چیزى به ذمه نمى آید، مگر کلى یا نسیه باشد. اما درداد وستدهاى شخصى مبیع از ملک فروشنده به ملک خریدار و بها ازملک خریدار به ملک فروشنده منتقل مى شود و چیزى به ذمه نمى آید.