فهرست مطالب
فصل اول :کلياتي درباره روغن ها و چربي ها
١-١-مقدمه ٢
١-٢-اهميت اقتصادي چربي ها و روغن هاي خوراکي ٢
١-٢-١-اهميت اقتصادي چربي ها و روغن هاي خوراکي در جهان ٢
١-٢-٢-اهميت اقتصادي چربي ها و روغن ها در ايران ٨
١-٣-اهميت تغذيه اي چربي ها و روغن هاي خوراکي ٩
١-٤-منابع و ويژگي هاي عمده ترين روغن هاي نباتي خوراکي ١٣
١-٤-١ روغن سويا ١٣
١-٤-٢- روغن زيتون ١٥
١-٤-٣- تخم آفتابگردان ١٧
١-٤-٤- جوانه ذرت ٢٠
١-٤-٥- پنبه دانه ٢١
فصل دوم :استحصال روغن به روش مکانيکي
٢-١-مقدمه ٢٦
٢-٢- نگهداري دانه هاي روغني ٢٦
٢-٢-١- نقش ضايعات دانه هاي روغني در راندمان استخراج ٢٦
٢-٢-٢- خصوصيات سيلو در نگهداري دانه هاي روغني ٢٩
٢-٣-استحصال روغن به روش مکانيکي از عمده ترين دانه هاي روغني در ايران ٣٢
٢-٣-١- شرح فرايند استحصال روغن به روش مکانيکي از سويا ٣٢
٢-٣-٢-مراحل استخراج روغن از سويا ٣٤
٢-٣-٢-١- بوجاري سويا ٣٤
٢-٣-٢-٢-پختن – حرارت دادن ٣٨
٢-٣-٢-٣-استخراج روغن بوسيله پرس ٤١
٢-٣-٢-شرح فرآيند استحصال روغن به روش مکانيکي از ميوه زيتون ٤٧
٢-٣-٢-١-شستن و جداسازي مواد زائد ٤٧
٢-٣-٢-٢-خرد کردن ميوه زيتون بوسيله آسيابها ٤٧
٢-٣-٢-٣-استخراج روغن بوسيله پرس هيدروليک ٥١
٢-٣-٢-٤-استخراج روغن زيتون بوسيله پرس حلزوني ٥٢
٢-٣-٢-٥-استخراج روغن زيتون با استفاده از سانتريفوژ ٥٤
٢-٣-٢-٦-استخراج روغن بوسيله روش چکه کردن يا Percolation ٥٨
٢-٣-٣-شرح فرايند استحصال روغن به روش مکانيکي از آفتابگردان ٦٠
٢-٣-٣-١-مراحل استخراج روغن از تخم آفتابگردان ٦٠
فصل سوم :استحصال روغن با استفاده از حلال توسط Extractor
٣-١-مزاياي روش اکستراکسيون ٦٥
٣-٢-معايب روش اکستراکسيون ٦٥
٣-٣-مکانيسم اکستراکسيون ٦٥
٣-٤-خصوصيات حلال ٧٠
٣-٥-روش هاي اکستراکسيون ٧٤
٣-٥-١- روش پرکولاسيون ٧٤
٣-٥-٢- روش ايمرسيون ٧٤
٣-٦-عوامل موثر در اکستراکسيون روغن ٧٦
٣-٦-١- درجه حرارت حلال ٧٦
٣-٦-٢- مدت اکستراکسيون ٧٧
٣-٦-٣- ميزان حلال مورد استفاده ٧٨
٣-٦-٤- ميزان آب موجود در دانه روغني ٧٩
٣-٦-٥- فرم و اندازه پولک دانه روغني ٧٩
٣-٦-٦- حرارت دادن دانه روغني ٨٢
٣-٧- تقسيم بندي اصلي اکستراکتورها ٨٢
٣-٧-١- اکستراکتور غير مداوم ٨٢
٣-٧-٢- اکستراکتور نيمه مداوم (باطري ) ٨٣
٣-٧-٣-١- اکستراکتورهاي مداوم پرکولاسيون ٨٣
٣-٧-٣-٢- اکستراکتور مداوم (ايمرسيون ) ٨٧
٣-٧-٤- اکستراکتورهاي مرکب ٨٩
٣-٨-بازيافت حلال از ميسلا و کنجاله ٩٠
٣-٩-فيلتراسيون ميسلا ٩١
٣-١٠-بازيافت حلال از ميسلا ٩١
٣-١١-بازيافت حلال از کنجاله ٩٣
٣-١٢-جداسازي بخار آب از حلال ٩٦ فصل چهارم :پالايش روغن ها و چربي ها
٤-١-مقدمه ٩٩
٤-٢-تعريف پالايش روغن خام ٩٩
٤-٣-مراحل پالايش روغن خام ١٠٠
٤-٣-١- صمغ گيري ١٠٠
٤-٣-٢-تصفيه قليايي ١٠٢
٤-٤- خنثي سازي فيزيکي ١٠٣
٤-٤-١-جداسازي اسيد چرب آزاد به روش تقطيري ١٠٣
٤-٤-٢-خنثي سازي با جذب انتخابي اسيد چرب آزاد ١٠٤
٤-٤-٣-خنثي سازي اسيد چرب با استفاده از حلال ١٠٦
٤-٥- خنثي سازي شيميايي ١٠٦
٤-٥-١-خنثي سازي به روش استري نمودن ١٠٦
٤-٥-٢-خنثي سازي به روش قليايي (هيدروکسيد سديم ) ١٠٨
٤-٦-سيستم هاي خنثي سازي قليايي ١٠٩
٤-٦-١-سيستم خنثي سازي غير مداوم Batch Neutralization System 109
٤-٦-٢-سيستم خنثي سازي غير مداوم خشک ١١١
٤-٦-٣-سيستم خنثي سازي غير مداوم مرطوب ١١٢
٤-٦-٤-خنثي سازي مداوم ١١٣
٤-٧-بي رنگ کردن ١١٥
٤-٧-١-ماده رنگبر(مواد جاذب رنگ ) ١١٥
٤-٧-١-١-خاک رنگبر طبيعي ١١٥
٤-٧-١-٢-خاک رنگبر فعال شده ١١٥
٤-٧-١-٣-خاک رنگبر مصنوعي ١١٨
٤-٧-١-٤-کربن فعال (زغال اکتيو) ١١٨
٤-٧-١-٥-سيليکات هاي آمورف ١١٨
٤-٨-دستگاه رنگبري غير مداوم ١١٩
٤-٩-دستگاه رنگبري نيمه مداوم ١٢٠
٤-١٠-دستگاه رنگبري مداوم ١٢١
٤-١١-بازيافت روغن از خاک رنگبر ١٢٣
٤-١١-١- بازيافت روغن از خاک رنگبر بوسيله آب داغ ١٢٣
٤-١١-٢- بازيافت روغن از خاک رنگبر بوسيله اکستراکتور ١٢٣
٤-١١-٣-روش تلفيقي بازيافت روغن از خاک رنگبر(Contiblex) 123 فصل پنجم :روشهاي نوين استخراج روغن
٥-١-استخراج روغن با استفاده سيال فوق بحراني ١٢٧
٥-٢-مکانيسم اکستراکسيون توسط سيال فوق بحراني ١٢٧
٥-٣-روش و دستگاههاي اکستراکتور در فشار زياد ١٢٩
٥-٣-١-اکستراکتور غير مداوم در فشار زياد ١٢٩
٥-٤-استخراج به کمک امواج مايکرويو در صنايع غذايي ١٣٠
٥-٤-١-مقدمه ١٣٠
٥-٤-٢-استخراج با امواج مايکروويو(MAE) ١٣١
٥-٤-٣-دستگاه MAE 132
٥-٤-٤-نوع حلال و حجم آن ١٣٢
نتيجه گيري ١٣٤
پيشنهادها ١٣٦
مراجع ١٣٧
چکيده
در حال حاضر در صنايع غذايي کشور جداسازي روغن از دانه هاي روغني به طور معمول بر اساس استفاده از حلال هاي نفتي نظير هگزان به انجام مي رسد.از اشکالات بارز اين روش باقي ماندن مقدار زيادي مواد فسفري ،رنگ و اسيد هاي چرب آزاد مي باشد که ضرورت پالايش روغن با روش هاي ديگر، باعث افزايش هزينه عمليات در واحد استخراج مي شود.هزينه اوليه بالاي هگزان و ضايعات آن در طي فرايند و همچنين سمي و آتشگير بودن آن از ديگر مشکلات اقتصادي و زيست محيطي است .با توجه به مشکلات پالايش روغن با حلال مايع ، نياز به تحقيق در خصوص روش موثر براي جداسازي در صنايع غذايي کشور احساس مي شود.
در اين تحقيق به بررسي روش استخراج روغن به صورت مکانيکي و استخراج روغن با استفاده از حلال ،و نحوه پالايش روغن ها پرداخته شده است .اين فرايندها بنا به نقص ها و دلايلي که در ادامه به آنها اشاره خواهيم کرد مي بايست جاي خود را به روشهاي نويني از استخراج بدهند.در بسياري از فرايند هاي جداسازي بنا به دلايل اقتصادي و هزينه هاي بالا استفاده از فرايند هايي نظير تقطير و استخراج به صرفه نبوده و اين يکي از عواملي بود تا دست اندرکاران صنايع تلاش براي يافتن راهي کم هزينه تر را آغاز کنند از طرفي حلال هاي مصرفي داراي نواقصي همچون بالا بودن نقطه جوش ، نزديک بودن نقطه جوش مواد مورد نظر با نقطه جوش حلال ، حساسيت مواد به دماي بالا ، تامين و بازيابي حلال و … بودند که نياز به يک روش بهتر را الزامي مي کردند.
واژه هاي کليدي :دانه هاي روغني ،اکستراکسيون ،راندمان استخراج ،استخراج فوق بحراني