خسارت مازاد بر ديه

فهرست مطالب :
چكيده    ‌ه
مقدمه    ‌و
بخش اول: تعريف ديه و جبران خسارت در حقوق جزايي ايران    1
فصل اول: تعريف ديه    2
گفتار اول: معناي لغوي    2
گفتار دوم: معناي اصطلاحي    4
بند اول: مفهوم حقوقي    5
1- حقوقدانان عرب    5
2- حقوقدانان ايراني    7
بند دوم: مفهوم قانوني ديه    9
فصل دوم: سابقه پيدايش ديه    11
گفتار اول: سابقة پيدايش در جهان    11
بند اول: اديان    16
1- دين مسيحيت    16
2- دين يهود    17
بند دوم: تمدن هاي بشري جهان    19
گفتار دوم: سابقة پيدايش ديه در اسلام    25
فصل دوم: پرداخت ديه در حقوق جزاي (جمهوري اسلامي) ايران    36
گفتار  اول: مجازات (جنبه كيفري) ديه    41
گفتار دوم: جبران خسارت (جنبه مدني) ديه    44
گفتار  سوم: ديه از نظر سياست كيفري ايران در حال حاضر    47
بند اول: قانونگذار    50
الف) مجازات مالي    50
ب) جبران خسارت    53
فصل سوم: مسئول پرداخت و مدت پرداخت ديه    56
گفتار اول: جاني    56
گفتار دوم: ضامن عاقله    57
گفتار سوم: دولت (بيت‌المال)    60
گفتار چهارم: مهلت پرداخت ديه    62
بند اول: جاني    62
بند دوم: عاقله    64
بخش دوم: خسارت مازاد بر ديه    66
فصل اول: خسارات زائد بر ديه    67
گفتار  اول: خسارت جسماني    67
گفتار دوم:  خسارت معنوي    69
فصل دوم: مطالبه خسارت مازاد بر ديه    70
گفتار اول:  نقد و بررسي دلايل مخالفان مطالبه ي خسارت مازاد بر ديه    70
بند  اول: عدم پيش بيني جبران خسارت مازاد بر ديه از سوي شارع    70
بند دوم:  مقطوع بودن ديه    72
بند سوم: اعتبار امر مختومه    73
بند چهارم: نظريه ي كميسيون استفتائات شوراي عالي قضايي    74
بند پنجم:  نظريات مشورتي اداره ي حقوقي دادگستري    74
بند ششم: آراي اصراري هيأت عمومي ديوان عالي كشوري    75
گفتار دوم: دلايل جواز مطالبه ي خسارت مازاد بر ديه    77
بند اول: موارد 1،2،3  قانون مسؤوليت مدني    77
بند دوم: رأ ي مشورتي اداره ي حقوقي قوه ي قضاييه    78
بند سوم: رأي اصراري هيأت عمومي ديوان عالي كشور    78
بند چهارم: قاعده ي لاضرر    80
بند پنجم: قاعده ي نفي حرج    82
بند ششم:‌ قاعده ي تسبيب    83
بند هفتم:  بناي عقلا    83
نتيجه گيري    84
منابع و ماخذ    85

چكيده
در بعضي موارد ديه هاي كه دادگاه براي شخص زيان ديده در نظر مي گيرد براي جبران خسارت زيان ديده كافي نيست و به عبارت ديگر، ضرري را كه شخص متحمّل مي شود بيش از مقدار ديه اي است كه قانونگذار براي او در نظر مي گيرد. مقاله ي حاضر به بررسي اين موضوع پرداخته و با استناد به قانون مسؤوليت مدني، اصول و قواعد كلي مانند قاعده ي لاضرر، تسبيب، نفي حرج و بناي عقلا و رأي اصراري هيأت عمومي ديوان عالي كشور مطالبه ي خسارت مازاد بر ديه را جايز مي داند.
در اين پژوهش ابتدا در رابطه با ديه و جبران خسارت در حقوق جزايي ايران سخن گفته شده سپس به مبحث خسارت مازاد بر ديه پرداخته ايم.

واژه هاي كليدي: خسارت، ديه، قاعده لاضرر، قاعده ي تسبيب

مقدمه
گاهي اوقات ديه اي كه به دليل ايراد صدمات بدني براي زيان ديده در نظر گرفته مي شود براي جبران ضررهاي وارده كافي نيست و هزينه ي درمان شخص بسيار بيشتر از ديه اي است كه از سوي دادگاه تعيين مي شود . در قوانين موجود قانونگذار به صراحت به اين بحث نپرداخته و از اين رو ، اين سؤال مطرح شده است كه آيا مي توان به جبران خسارت مازاد بر ديه حكم كرد ؟