روغن کشی از دانه های روغنی

فهرست مطالب
فصل اول :کلیاتی درباره روغن ها و چربی ها
١-١-مقدمه          ٢
١-٢-اهمیت اقتصادی چربی ها و روغن های خوراکی          ٢
١-٢-١-اهمیت اقتصادی چربی ها و روغن های خوراکی در جهان  ٢
١-٢-٢-اهمیت اقتصادی چربی ها و روغن ها در ایران  ٨
١-٣-اهمیت تغذیه ای چربی ها و روغن های خوراکی         ٩
١-۴-منابع و ویژگی های عمده ترین روغن های نباتی خوراکی           ١٣
١-۴-١ روغن سویا         ١٣
١-۴-٢- روغن زیتون     ١۵
١-۴-٣- تخم آفتابگردان          ١٧
١-۴-۴- جوانه ذرت       ٢٠
١-۴-۵- پنبه دانه           ٢١
فصل دوم :استحصال روغن به روش مکانیکی
٢-١-مقدمه       ٢۶
٢-٢- نگهداری دانه های روغنی  ٢۶
٢-٢-١- نقش ضایعات دانه های روغنی در راندمان استخراج         ٢۶
٢-٢-٢- خصوصیات سیلو در نگهداری دانه های روغنی        ٢٩
٢-٣-استحصال روغن به روش مکانیکی از عمده ترین دانه های روغنی در ایران  ٣٢
٢-٣-١- شرح فرایند استحصال روغن به روش مکانیکی از سویا    ٣٢
٢-٣-٢-مراحل استخراج روغن از سویا      ٣۴
٢-٣-٢-١- بوجاری سویا  ٣۴
٢-٣-٢-٢-پختن – حرارت دادن  ٣٨
٢-٣-٢-٣-استخراج روغن بوسیله پرس         ۴١
٢-٣-٢-شرح فرآیند استحصال روغن به روش مکانیکی از میوه زیتون    ۴٧
٢-٣-٢-١-شستن و جداسازی مواد زائد        ۴٧
٢-٣-٢-٢-خرد کردن میوه زیتون بوسیله آسیابها ۴٧
٢-٣-٢-٣-استخراج روغن بوسیله پرس هیدرولیک          ۵١
٢-٣-٢-۴-استخراج روغن زیتون بوسیله پرس حلزونی   ۵٢
٢-٣-٢-۵-استخراج روغن زیتون با استفاده از سانتریفوژ           ۵۴
٢-٣-٢-۶-استخراج روغن بوسیله روش چکه کردن یا Percolation       ۵٨
٢-٣-٣-شرح فرایند استحصال روغن به روش مکانیکی از آفتابگردان      ۶٠
٢-٣-٣-١-مراحل استخراج روغن از تخم آفتابگردان        ۶٠
فصل سوم :استحصال روغن با استفاده از حلال توسط Extractor
٣-١-مزایای روش اکستراکسیون ۶۵
٣-٢-معایب روش اکستراکسیون  ۶۵
٣-٣-مکانیسم اکستراکسیون        ۶۵
٣-۴-خصوصیات حلال        ٧٠
٣-۵-روش های اکستراکسیون     ٧۴
٣-۵-١- روش پرکولاسیون     ٧۴
٣-۵-٢- روش ایمرسیون         ٧۴
٣-۶-عوامل موثر در اکستراکسیون روغن        ٧۶
٣-۶-١- درجه حرارت حلال   ٧۶
٣-۶-٢- مدت اکستراکسیون  ٧٧
٣-۶-٣- میزان حلال مورد استفاده  ٧٨
٣-۶-۴- میزان آب موجود در دانه روغنی ٧٩
٣-۶-۵- فرم و اندازه پولک دانه روغنی      ٧٩
٣-۶-۶- حرارت دادن دانه روغنی     ٨٢
٣-٧- تقسیم بندی اصلی اکستراکتورها          ٨٢
٣-٧-١- اکستراکتور غیر مداوم         ٨٢
٣-٧-٢- اکستراکتور نیمه مداوم (باطری )  ٨٣
٣-٧-٣-١- اکستراکتورهای مداوم پرکولاسیون      ٨٣
٣-٧-٣-٢- اکستراکتور مداوم (ایمرسیون )     ٨٧
٣-٧-۴- اکستراکتورهای مرکب        ٨٩
٣-٨-بازیافت حلال از میسلا و کنجاله  ٩٠
٣-٩-فیلتراسیون میسلا      ٩١
٣-١٠-بازیافت حلال از میسلا      ٩١
٣-١١-بازیافت حلال از کنجاله     ٩٣
٣-١٢-جداسازی بخار آب از حلال         ٩۶ فصل چهارم :پالایش روغن ها و چربی ها
۴-١-مقدمه       ٩٩
۴-٢-تعریف پالایش روغن خام     ٩٩
۴-٣-مراحل پالایش روغن خام ١٠٠
۴-٣-١- صمغ گیری   ١٠٠
۴-٣-٢-تصفیه قلیایی ١٠٢
۴-۴- خنثی سازی فیزیکی        ١٠٣
۴-۴-١-جداسازی اسید چرب آزاد به روش تقطیری           ١٠٣
۴-۴-٢-خنثی سازی با جذب انتخابی اسید چرب آزاد       ١٠۴
۴-۴-٣-خنثی سازی اسید چرب با استفاده از حلال           ١٠۶
۴-۵- خنثی سازی شیمیایی      ١٠۶
۴-۵-١-خنثی سازی به روش استری نمودن   ١٠۶
۴-۵-٢-خنثی سازی به روش قلیایی (هیدروکسید سدیم )           ١٠٨
۴-۶-سیستم های خنثی سازی قلیایی         ١٠٩
۴-۶-١-سیستم خنثی سازی غیر مداوم Batch Neutralization System     109
۴-۶-٢-سیستم خنثی سازی غیر مداوم خشک         ١١١
۴-۶-٣-سیستم خنثی سازی غیر مداوم مرطوب       ١١٢
۴-۶-۴-خنثی سازی مداوم  ١١٣
۴-٧-بی رنگ کردن           ١١۵
۴-٧-١-ماده رنگبر(مواد جاذب رنگ )     ١١۵
۴-٧-١-١-خاک رنگبر طبیعی ١١۵
۴-٧-١-٢-خاک رنگبر فعال شده       ١١۵
۴-٧-١-٣-خاک رنگبر مصنوعی         ١١٨
۴-٧-١-۴-کربن فعال (زغال اکتیو)    ١١٨
۴-٧-١-۵-سیلیکات های آمورف       ١١٨
۴-٨-دستگاه رنگبری غیر مداوم          ١١٩
۴-٩-دستگاه رنگبری نیمه مداوم         ١٢٠
۴-١٠-دستگاه رنگبری مداوم    ١٢١
۴-١١-بازیافت روغن از خاک رنگبر    ١٢٣
۴-١١-١- بازیافت روغن از خاک رنگبر بوسیله آب داغ      ١٢٣
۴-١١-٢- بازیافت روغن از خاک رنگبر بوسیله اکستراکتور          ١٢٣
۴-١١-٣-روش تلفیقی بازیافت روغن از خاک رنگبر(Contiblex)   123 فصل پنجم :روشهای نوین استخراج روغن
۵-١-استخراج روغن با استفاده سیال فوق بحرانی           ١٢٧
۵-٢-مکانیسم اکستراکسیون توسط سیال فوق بحرانی  ١٢٧
۵-٣-روش و دستگاههای اکستراکتور در فشار زیاد        ١٢٩
۵-٣-١-اکستراکتور غیر مداوم در فشار زیاد    ١٢٩
۵-۴-استخراج به کمک امواج مایکرویو در صنایع غذایی          ١٣٠
۵-۴-١-مقدمه   ١٣٠
۵-۴-٢-استخراج با امواج مایکروویو(MAE)  ١٣١
۵-۴-٣-دستگاه MAE       132
۵-۴-۴-نوع حلال و حجم آن         ١٣٢
نتیجه گیری ١٣۴
پیشنهادها   ١٣۶
مراجع  ١٣٧

چکیده
در حال حاضر در صنایع غذایی کشور جداسازی روغن از دانه های روغنی به طور معمول بر اساس استفاده از حلال های نفتی نظیر هگزان به انجام می رسد.از اشکالات بارز این روش باقی ماندن مقدار زیادی مواد فسفری ،رنگ و اسید های چرب آزاد می باشد که ضرورت پالایش روغن با روش های دیگر، باعث افزایش هزینه عملیات در واحد استخراج می شود.هزینه اولیه بالای هگزان و ضایعات آن در طی فرایند و همچنین سمی و آتشگیر بودن آن از دیگر مشکلات اقتصادی و زیست محیطی است .با توجه به مشکلات پالایش روغن با حلال مایع ، نیاز به تحقیق در خصوص روش موثر برای جداسازی در صنایع غذایی کشور احساس می شود.
در این تحقیق به بررسی روش استخراج روغن به صورت مکانیکی و استخراج  روغن با استفاده از حلال ،و نحوه پالایش روغن ها پرداخته شده است .این فرایندها بنا به نقص ها و دلایلی که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد می بایست جای خود را به روشهای نوینی از استخراج بدهند.در بسیاری از فرایند های جداسازی بنا به دلایل اقتصادی و هزینه های بالا استفاده از فرایند هایی نظیر تقطیر و استخراج به صرفه نبوده و این یکی از عواملی بود تا دست اندرکاران صنایع تلاش برای یافتن راهی کم هزینه تر را آغاز کنند از طرفی حلال های مصرفی دارای نواقصی همچون بالا بودن نقطه جوش ، نزدیک بودن نقطه جوش مواد مورد نظر با نقطه جوش حلال ، حساسیت مواد به دمای بالا ، تامین و بازیابی حلال و … بودند که نیاز به یک روش بهتر را الزامی می کردند.
واژه های کلیدی :دانه های روغنی ،اکستراکسیون ،راندمان استخراج ،استخراج فوق بحرانی