فهرست مطالب:
مقدمه 1
مبحث اول : کلیات و تعاریف 3
تعریف معاونت به طور کلی : 3
گفتار اول : تعریف معاونت 3
مبحث دوم : معاونت در جرم 6
گفتار اول : شرایط معاونت در جرم مستلزم کیفر 6
گفتار دوم : آثار و نتایج تابع بودن معاونت در جرم نسبت به جرم اصلی 7
بند اول- تحقق رفتار مجرمانه در معاونت جرم : 8
بند دوم – لزوم فعل مثبت : 9
بند سوم- ضرورت تقدم یا تقارن انجام عمل معاونت با ارتکاب جرم اصلی : 9
بند چهارم- عدم دخالت در عملیات اجرایی : 9
بند پنجم -پیش بینی جهت معاونت در قانون : 10
گفتار سوم : آیا معاونت جرم مستقل است یا غیر مستقل؟ 10
مبحث سوم : فواید تمیز معاون جرم از متکب اصلی 12
گفتار اول : فواید تمیز معاون جرم از متکب اصلی از دیدگاه قانون فرانسه 12
مبحث چهارم : مجازات معاونین 13
گفتار اول : اصل قانونی تشبیه معاون به یک مرتکب 13
گفتار دوم : فواید تمیز و تشخیص مباشر جرم از معاون جرم ( از دیدگاه دکتر ایرج گلدوزیان) 14
گفتار سوم : قاعده خاص معاونت در حکم مباشرت 15
بند اول- در مورد جرایم علیه اشخاص و اطفال : 15
بند دوم- در مورد جرایم علیه اخلاق و مبانی عفت : 15
بند سوم- در مورد جرایم علیه اموال : 16
الف)به موجب ماده 662 ق . م . الف در مورد احقاق مال مسروق : 16
ب)در مورد اخفای سایر جرایم : 16
بند چهارم- در مورد جرایم علیه امنیت کشور : 17
گفتار چهارم : بررسی رابطه معاونت با شرکت و تسبب در جرم 18
بند اول : تفاوت معاونت و شرکت در جرم : 18
بند دوم : وجه افتراق و اشتراک معاونت و تسبیت در جرم 19
الف) معنای لغوی و اصطلاحی تسبیب : 19
بند سوم : وجه اشتراک تسبیت و معاونت از نظر فقه : 19
گفتار پنجم : وجه افتراق معاونت و تسبیت جرم از نظر فقه : 20
بند اول- در قلمرو مفهوم و مصداق : 20
بند دوم- از نظر عنصر روانی : 20
گفتار ششم : وجه افتراق و اشتراک از نظر مجازات 21
بند اول : تحقق معاونت در جرم : 21
بند دوم : مصادیق معاونت در قانون 22
مبحث پنجم : معاونت در جرم در حقوق تطبیقی 27
گفتار اول : معاونت در جرم از دیدگاه قانون کشور اردن – فرانسه – لبنان 27
گفتار دوم : معاونت در جرایم غیرعمدی 29
گفتار سوم : معاونت در جرایم غیرعمدی از نظر رویه قضائی ایران 30
گفتار چهارم : معاونت در جرایم غیرعمدی به صورت تطبیقی 31
گفتار پنجم : معاونت در جرایم غیرعمدی از نظر دکترین حقوقی ( حقوق فرانسه) 35
بند اول : مجازات معاونت در جرم : 35
گفتار ششم : تأثیر علل مشدده در میزان مجازات معاون جرم 36
گفتار هفتم : تأثیر عوامل و کیفیات مخففه در میزان مجازات معاون جرم 38
گفتار هشتم : کیفیت مجازات معاون جرم 39
مبحث ششم : معاونت در جرایم عمدی 40
گفتار اول : حدود 42
گفتار دوم : قصاص 42
گفتار سوم : تعزیرات 43
بند اول : بارزترین مشخصه تعزیرات 43
گفتار چهارم : معاونت در جرایم مستوجب حد 44
مبحث هفتم : معاونت در جرم 47
گفتار اول : قتل عمد 47
گفتار دوم : معاونت بر قتل عمد 48
بند اول : بررسی ارکان معاونت در قتل عمد 48
گفتار سوم : مجازات معاونت در قتل عمد 51
گفتار چهارم : معاونت در شرب خمر 52
گفتار پنجم : معاونت در محاربه 53
گفتار ششم : معاونت در جرم زنا 54
گفتار هفتم : معاونت در جرائم عمدی 57
بند اول : معاونت به عنوان جرم مستقل مستوجب تعزیر 57
1) در جرائم بر ضد امنیت داخلی مملکت : 58
2) فرار اشخاص زندانی یا توقیف شده : 58
3) اجتماع و تبانی برای ارتکاب جرائم : 59
4) معاونت در سقط جنین : 60
5) تشویق به فساد و فحشا : 61
6) جریحه دار کردن عفت و اخلاق عمومی : 61
7) اخفاء مال مسروقه : 62
8) کمک به دایر کردن قمارخانه : 63
گفتار هشتم : معاونت در جرائم علیه اشخاص 64
مبحث هفتم : معاونت در کلاهبرداری ( تعزیرات) 65
گفتار اول : معاونت در جرم سرقت 66
گفتار چهارم : معاونت در سرقت مستوجب حد 68
بند اول : معاونت در جرم مستوجب تعزیری 68
نتيجه گيري : 68
منابع : 69
مقدمه
قانون مجازات اسلامی 1375 (تعزیرات) کتاب پنجم از قانون مجازات اسلامی است که به مبحث تعزیرات و مجازاتهای بازدارنده اختصاص دارد. این قانون اولین قانون دائمی مجازات اسلامی است که پس از پیروی انقلاب اسلامی به تصویب رسیده است.
انسجام دادن به قوانین کیفری قبل، جایگزینی مجازات شلاق با مجازات حبس، احصاء جرایم قابل گذشت از دیگر ویژگی های عمده این قانون هستند.
چنانچه به گذشته سیر قانونگزاری در زمینه مسائل کیفری از پیروزی انقلاب اسلامی به بعد بنگریم، قوانین کیفری یک سیر تکاملی را پشت سر گذاشته اند. با گذشت زمان در عمل معایب و محاسن قوانین نمود یافته و قانونگزار در صدد تقویت محاسن و رفع معایب برآمده است. بر این اساس هر قانون جدیدی نسبت به قوانین قبلی کامل تر است.
با مقایسه قانون مجازات اسلامی 1370 با قوانین حدود و قصاص و دیات سابق و نیز مقایسه کتاب پنجم این قانون که در سال 1375 به تصویب رسیده است با قانون تعزیرات مصوب 1362 و حتی با قانون مجازات اسلامی 1370 سیر تکاملی آنها محرز است و ملاحظه می گردد قانونگزار با تصویب قوانین جدید در صدد مرتفع نمودن معایب و نواقص قوانین قبلی نیز بوده است. لذا ملاحظه می گردد مقرراتی که در قانون مجازات اسلامی سال 1370 پیش بینی شده است گاهاً در قانون 1375 نیز مورد عنایت قانونگزار بوده اند، از جمله مقررات راجع به شروع به قتل عمد و قتل به تسبیب، فحاشی، سرقت، ساخت و تهیه مشروبات الکلی و غیره … از آن جایی که مجموعه قانونی مجازات اسلامی از ماده یک شروع و تا ماده ی 729 ادامه دارد و هر دو قانون مجازات اسلامی 1370 و 1375 مجموعاً یک قانون محسوب می شوند، آیا امکان تعارض بین مواد این قانون وجود دارد و در صورت تعارض بین مواد مختلف این قانون چگونه باید رفع تعارض کرد؟ در چه مواردی تعارض وجود دارد؟ و این تعارضها ظاهری هستند یا واقعی؟ سوالاتی است که در این مقاله سعی بر پاسخگویی به آنها است.