ارزيابي ژئوشيميايي مخازن گازي حوضه رسوبی کپه داغ

فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: مقدمه 1
فصل دوم: زمين شناسي منطقه کپه داغ 2
2-1-مقدمه 2
2-2-محل و موقعيت 2
2-3- ريخت شناسي منطقه 3
2-4- چينه شناسي منطقه 4
2-4-1- پركامبرين 4
2-4-1-1- شيستهاي گرگان 4
2-4-2- كامبرين- اردويسين 5
2-4-2-1- سازندلالون 5
2-4-2-2- سازند ميلا 5
2-4-2-3- سازند قلي 5
2-4-3- سيلورين 5
2-4-3-1- سازند نيور 5
2-4-4- دونين 5
2-4-4-1- سازند پادها 5
2-4-4-2- سازند خوش ييلاق 6
2-4-5- كربنيفر 6
2-4-5-1- سازند مبارك 6
2-4-6- پرمين 6
2-4-6-1- سازند دورود 6
2-4-6-2 سازند روته 6
2-4-6-3- سازند نسن 6
2-4-7- ترياس 6
2-4-7-1- سازند اليكا 6
2-4-7-2- سازند قره قيطان 7
2-4-7-3- گروه آق دربند 7
2-4-7-3-1- سازند سفيد كوه 7
2-4-7-3-2- سازند نظر كرده 7
2-4-7-3-3- سازند سينا 7
2-4-7-3-4- سازند شيلي ميانكوهي 7
2-4-8- ژوارسيك 8
2-4-8-1- سازند شمشك 8
2-4-8-2- سازند كشف رود 9
2-4-8-3- سازند بادامو 12
2-4-8-4- سازند باش كلاته 12
2-4-8-5- سازند خانه زو 12
2-4-8-6- سازند چمن بيد 12
2-4-8-7- سازند مزدوران 14
2-4-8-7-1- محل برش الگو 14
2-4-8-7-2- گسترش منطقه اي 17
2-4-9- كرتاسه 17
2-4-9-1- سازند شوريجه 17
2-4-9-1-1 محل برش الگو 17
2-4-9-1-2- گسترش منطقه اي 22
2-4-9-2 سازند زرد 23
2-4-9-3- سازند تيرگان 23
2-4-9-4- سازند سرچشمه 23
2-4-9-5- سازند سنگانه 23
2-4-9-6- سازند آيتامير 24
2-4-9-7 سازند آب دراز 24
2-4-9-8- سازند آب تلخ 24
2-4-9-9- سازند نيزار 24
2-4-9-10- سازند كلات 25
2-4-10- ترشير 25
2-4-10-1- سازند پسته ليق 25
2-4-10-2- سازند چهل كمان 26
2-4-10-3 سازند خانگيران 26
2-4-11- نهشته هاي نئوژن 26
2-4-12- پليوسن 26
2-4-12-1- کنگلومراي پليوسن 26
2-4-12-2- سازند آقچه گيل 26
2-5- زمين شناسي ساختماني منطقه 27
2-6-پتانسيل هيدروکربني منطقه 28
2-6-1- معرفي مخازن گازي كپه داغ 28
2-6-1-1- ميدان گازي خانگيران 28
2-6-1-2- لايه بندي مخزن مزدوران 29
2-6-1-3- فشار و دماي اوليه مخزن 30
2-6-2-ميدان گازي گنبدلي 30
2-6-2-1- لايه بندي مخزن شوريجه 30
2-6-2-2- فشار و دماي اوليه مخزن 30
فصل سوم: روشهاي مطالعه 31
3-1- مقدمه 31
3-2- دستگاه راک اول 31
3-2-1- ويژگي هاي پارامترهاي راك – اول 33
3-2-2- کل کربن آلي(TOC) 34
3-2-3- انديس اكسيژن (OI) 35
3-2-4- انديس توليد (PI) 35
3-2-5-انديس هيدروکربن زايي((GI 35
3-2-6-انديس مهاجرت(MI) 35
3-2-7-انديس نوع هيدروکربن (Hydrocarbon Ttype Index) 35
3-2-8- انديس هيدروژن (HI) 35
3-2-9-نمودار نسبتهاي HI/Tmax HI/OI وS1/TOC و S2/TOC 36
3-2-10-تفسير داده هاي راک اول 38
3-3- گاز کروماتو گرافي / طيف سنج جرمي 38
3-3-1-گاز کروماتوگرافي درGCMS 39
3-3-1-1-آناليز گرافهاي گاز کروماتوگرافي 41
3-3-2-طيف سنج جرمي در GCMS 42
3-4-بايوماركرها ( نشانه هاي زيستي) 44
3-4-1- مقدمه 44
3-4-1-1- بيوماركرها يا نشانه هاي زيستي 45
3-4-1-2- انواع بيوماركرها 47
3-4-2-پارامتر هاي بيومارکري براي تطابق، منشا و محيط رسوبي 49
3-4-2-1ترپانها (Terpanes) 54
3-4-2-2-انديس هموهوپان 57
3-4-2-3-نسبت پريستان به فيتان 59
3-4-2-4-نسبت (Isopenoid/n-Paraffin) 60
3-4-2-5-ايزوپرونوئيد هاي غير حلقوي>C20 61
3-4-2-6-باتريوکوکان 61
3-4-2-7-انديس اوليانان(Oleanane) 61
3-4-2-8-بيس نورهوپانها و تريس نور هوپانها 62
3-4-2-9-انديس گاماسران 62
3-4-2-10- نسبت(C30/C29Ts) 63
3-4-2-11- -β کاروتن و کاروتنوييد 63
3-4-2-12- Bicyclic Sequiterpanes 63
3-4-2-13-کادينانها 63
3-4-2-14- دي ترپانهاي دو و سه حلقه اي 64
3-4-2-15- فيچتليت(Fichtelite) 65
3-4-2-16- دي ترپانهاي چهار حلقه اي(Tetracyclic Diterpane) 65
3-4-2-17-ترپان سه حلقه اي 65
3-4-2-18-ترپانهاي چهار حلقه اي 66
3-4-2-19-هگزا هيدرو بنزو هوپانها 66
3-4-2-20-لوپانها(Lupanes) 66
3-4-2-21-متيل هوپان(Methyl Hopanes) 66
3-4-3- استيرانها(Steranes) 67
3-4-3-1-نسبت Rgular Steranes/17α(H)-Hopanes 67
3-4-3-2- C26استيران 68
3-4-3-3- استيرانهاي (C27-C28-C29) 68
3-4-3-4- انديس C30-استيران 70
3-4-3-5- ديااستيرانهاي(C27-C28-C29) 72
3-4-3-6-نسبت Diasteranes/Regular Steranes 72
3-4-3-7- 3-آلکيل استيران 73
3-4-3-8- 4-متيل استيران 73
3-4-4- استيروئيد های آروماتيکي و هوپانوئيد ها 74
3-4-4-1- C27-C28-C29- منو آروماتيک استيروئيدها 74
3-4-4-2-(Dia/Dia+Regular)C-Ring Monoaromatic Steroids 76
3-4-4-3- C¬26-C27-C28تري آروماتيک استيروئيد 76
3-4-4-4- بنزوهوپانها (Benzohopanes) 76
3-4-4-5-پريلن( (Perylene 76
3-4-4-6- m/z 239(Fingerprint) و(Fingerprint) m/z 276 77
3-4-4-7- Degraded Aromatic Deterpane 77
3-4-4-8-خصوصيات ژئوشيمي نفتها براي تطابق با سنگ منشا 77
3-4-5-بلوغ(Maturation) 79
3-4-5-1- بيومارکرها بعنوان پارامتري براي بلوغ 79
3-4-5-2-ترپانها 81
3-4-5-2-1-ايزومريزاسيون هموهوپان 22S/(22S+22R) 81
3-4-5-2-2-نسبت Βα-Moretane/αβ-Hopanes and ββ-Hopane 82
3-4-5-2-3- نسبت Tricyclic/17α(H)-Hopane 83
3-4-5-2-4- نسبت Ts/(Ts+Tm) 83
3-4-5-2-5- نسبت C29Ts/(C2917α(H)-Hopane+C29Ts) 84
3-4-5-2-6- نسبت Ts/C3017α(H)Hopane 84
3-4-5-2-7- انديس Oleanane يا 18α/(18α+18β)-Oleanane 84
3-4-5-2-8- نسبت (BNH+TNH)/Hopanes 85
3-4-5-3- استيرانها (Steranes) 86
3-4-5-3-1- نسبت 20S/(20S+20R) 86
3-4-5-3-2-نسبت Ββ/(ββ+αα) 86
3-4-5-3-3- انديس بلوغ بيومارکرها (BMAI) 87
3-4-5-3-4- نسبت Diasterane/Regular Sterane 89
3-4-5-3-5- نسبت 20S/(20S+20R) 13β(H),17α(H)-dia steranes89
3-4-5-4-استيروئيد های آروماتيکي Aromatic steroids 89
3-4-5-4-1- نسبت TA/(MA+TA) 89
3-4-5-4-2- نسبتMA(I)/MA(I+II) 90
3-4-5-4-3- نسبتTA(I)/TA(I+II) 91
3-4-5-4-4- نسبتC26-Triaromatic 20S/(20S+20R) 91
3-4-5-4-5- منوآروماتيک هوپانوئيد (Monoaromatic Hopanoids ) 92
3-4-5-4-6- پارامتر MAH 92
3-4-6- تخريب ميکروبي (Biodegradation) 93
3-4-6-1- پارامتر هاي بيومارکري تخريب ميکروبي 93
3-4-6-1-1- ايزوپرنوئيدها(Isopernoids) 95
3-4-6-1-2- استيران و ديااستيران(Steranes and Diasteranes) 95
3-4-6-1-3- هوپانها(Hopanes) 95
3-4-6-1-4- 25-نورهوپانها (25-Norhopanes) 96
3-4-6-1-5-C28-C34 30-nor-17α(H)-Hopane 96
3-4-6-1-6- ترپانهاي سه حلقه اي 97
3-4-6-1-7- ديگر ترپانها 97
3-4-6-2- اثرات تخريب ميکروبي در تعيين بلوغ و تطابق 97
3-4-7-تعيين سن بوسيله بايومارکرها 97
3-5- ايزوتوپهاي پايدار 99
3-5-1- مقدمه 99
3-5-2- ايزوتوپهاي پايدار 99
3-5-2-1- اکسيژن 100
3-5-2-2- کربن 102

3-5-2-2-1- ارتباط بين سن زمين شناسي و
نسبت ايزوتوپ کربن نفت و کروژن 106
3-5-2-2-2-کاربرد ايزوتوپ کربن در تعيين
نوع محيط رسوبي، نوع کروژن، نوع نفت و مسير مهاجرت 108
3-5-2-2-2-1- نمودار سوفر(Sofer) 108
3-5-3- گوگرد 109
3-5-4– کاربرد ايزوتوپهاي پايدار در مخازن گاز و کاندنسيت 111
فصل چهارم: نحوه نمونه برداري 114
4-1-مقدمه 114
4-2-نمونه گيري از ميادين گازي 114
4-2-1- روش نمونه گيري گاز و سيالات مخزن 115
4-2-2- آناليز نمونه هاي مخازن خانگيران وگنبدلي 117
4-3-داده هاي شرکت نفت 117
4-3-1-مقاطع و نمونه ها 119
فصل پنجم: بحث و تفسير 120
5-1- مقدمه 120
5-2- تعبير و تفسير داده هاي راک اول 120
5-2-1-چاه اميرآباد-1 120
5-2-2-چاه خانگيران-30 125
5-2-2-1-سازند چمن بيد 127
5-2-2-2-سازند کشف رود 129
5-3-تعبير و تفسير داده هاي راک اول مقاطع سطحي 132
5-3-1مقطع بغبغو 132
5-3-2-مقطع خور 137
5-3-3-مقطع فريزي 141
5-3-3-1-سازند شمشک 143
5-3-3-2-سازند باش کلاته 145
5-3-4-مقطع خانه زو 147
5-3-4-1-سازند چمن بيد 150
5-3-4-2-سازند شمشک 152
5-3-5-مقطع اردک-آب قد 155
5-3-6-مقطع شورک 159
5-3-7-نتيجه گيري کلي آناليز داده هاي راک-اول 163
5-4-تعبير و تفسير داده هاي گاز کروماتو گرافي 164
5-4-1-مقطع بغبغو سازند کشف رود(G-19) 166
5-4-2-مقطع خور سازند چمن بيد(G-11) 167
5-4-3-مقطع اردک آب-قد سازند چمن بيد(ABG-15) 167
5-4-4-مقطع شورک- سازند کشف رود(G-10) 168
5-4-5-مقطع بغبغو سازند کشف رود(G-45) 169
5-4-6-نتيجه گيري نهايي آناليز داده هاي GC 169
5-5-تعبير و تفسير داده هاي بيومارکر مقاطع سطحي 169
5-5-1-سازند چمن بيد 173
5-5-2- سازند کشف رود 174
5-5-3- نتيجه گيري نهايي آناليز بيومارکرهاي مقاطع سطحي 182
5-5-4- تعبير وتفسير داده هاي بيو مارکري
و ايزوتوپي ميعانات سنگ مخزن مخازن مزدوران و شوريجه 182
5-5-4-1- تشخيص محيط رسوبي سنگ منشاء 182
5-5-4-1-1- نسبت C29/C27 استيران در مقابل نسبت Pr/Ph 183
5-5-4-2- تعيين محدوده سني سنگ منشاء 184
5-5-4-2-1- نسبت C28/C29 استيران 184
5-5-4-2-2-ايزوتوپ كربن 185
5-5-5- تشخيص ليتولوژي سنگ منشاء 186
5-5-5-1- نسبت DBT/ PHEN در مقابل Pr/Ph 186
5-5-5-2-انديس نورهوپان 187
5-5-5-3- نسبت C22/C21 تري سيكليك ترپان
در مقابل نسبت C24/C23 تري سيكليك ترپان 188
5-5-5-4- نسبتهاي C24تترا سيكليك ترپان 189
5-5-5-5- ايزوتوپ كربن در مقابل نسبت پريستان به فيتان 190
5-5-5-6- مقايسه نسبتهاي بيوماركري 190
5-5-5-7- نتيجه گيري ليتولوژي سنگ منشاء 191
5-5-6-تشيخص بلوغ سنگ منشاء 191
5-5-6-1-نمودار C24Tet/C23Tri در مقابل C23Tri/C30Hopane 191
5-5-6-2- نمودار نسبت C30DiaHopan/C30Hopane 192
5-5-6-3- نمودار نسبت Pr/nC17 به Ph/nC18 مخازن 193
5-5-6-4- نتيجه گيري بلوغ سنگ منشاء 194
5-5-7- داده هاي ايزوتوپي كربن دو مخزن مورد مطالعه 194
5-5-8- تشخيص سنگ منشاء هاي مخازن مزدوران و شوريجه 194
5-6- تشخيص منشاء توليد سولفيد هيدروژن در مخازن گازي كپه داغ 196
5-6-1- بررسي تركيب شيميايي مخازن 196
5-6-2- فشار و دماي مخازن 198
5-6-3- پتروگرافي سازندهاي مخزني منطقه كپه داغ 198
5-6-4- بررسي آلكانهاي نرمال و بيوماركري و آب سازند مخازن 200
5-6-4-1- فراواني آلكانهاي نرمال مخازن 200
5-6-4-2- بيوماركر آدامانتان 200
5-6-4-3- مطالعه تركيبات هيدروكربوري گوگرد دار در مخازن 202
5-6-4-4- مطالعه آب سازندي مخازن 204
5-6-4-5- بررسي بلوغ ميعانات گازي مخازن 207
5-6-4-6- مقايسه تركيبات گازي مخازن با هيدروكربورهاي سنگ منشاء 209
5-6-4-7- ايزوتوپ كربن و گوگرد آلي مخازن 209
5-7- نتيجه گيري كلي در مورد منشاء سولفيد هيدروژن 212
فصل ششم: نتيجه گيري نهايي 213
پيشنهادات 214
پيوستها 215
منابع و مآخذ 216